~ සසංක පෙරේරා, සමාජ විද්‍යා අංශය, දකුණු ආසියානු විශ්වවිද්‍යාලය
මා උසස් පෙළ පංතිවල ඉගෙනගන්නා කාලයේ, මට සිංහල බස ඉගැන්වූ ගුරුතුමා කෝට්ටේ යුගයේ දී චීන නාවික අද්මිරාල්වරයෙයෙකු විසින් ලාංකේය පාලකයෙකු පැහැරගෙන යෑම පිළිබඳ කථාවක් අපට විස්තර කළ ආකාරය මට තවමත් මතකය. එනමුත් එය ඔහුගේ පන්තියේ විෂය කරුණුවල කොටසක් නොවීය. එනමුදු, හොඳින් පොතපත කියවූ පුද්ගලයෙකු වූ නිසා ඔහු මේ කතාව මැනවින් දැන සිටි අතර, එමගින් ඔහුට අවශ්‍ය වූයේ බලය හා දේශපාලන ඇඟිලිගැසීම් පිළිබඳ අපට කරුණු දැක්වීමටය. මේ කතාවට පදනම සැපයූ නිශ්චිත සන්දර්භය කුමක්දැයි මට දැන් මතක නැත. එමෙන්ම, කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, මේ කතාව මගින් කියවෙන චීන නාවික නිලධාරියා කවුරුන්ද යන්න ද මට අමතක වී තිබුන ද, ඔහු විසින් පැහැරගත් ලාංකේය වින්දිතයා අලකේශ්වර වූ බැව් සැමවිටම මගේ මතකයේ රැඳී තිබුණි. සිංහල වීරත්වය සාමූහිකව සැමරීමේදී, අලකේශ්වර, නැතහොත් වීර අලකේශ්වර අපගේ මතකයට පැමිණෙන්නේ බලවත් හමුදා නායකයෙකු ලෙස ය. ඔහු පසු කලෙක ලංකාවේ ප්‍රධාන රාජධානිය බවට පත් වූ කෝට්ටේ බලකොටුව මුලින්ම ස්ථාපිත කිරීම සහ යාපනය රාජධානියේ සිට ලංකාවේ දකුණුදිග ප්‍රදේශ ආක්‍රමණය කළ සේනා පාලනය කිරීම නිසා ගෞරවයට පත්විය. පසුව ඔහු කෝට්ටේ බලය අල්ලාගෙන එහි රජු බවට පත්ව, වසර 12 ක් කෝට්ටේ රාජධානිය පාලනය කළේය.
නමුත් චීන ජාතිකයන් විසින් අලකේශ්වර පැහැරගැනීම සහ එමගින් සිදුවූ ආදීනව පිළබඳ විස්තර මෙම වීරෝදාර කතිකාවේ කොටසක් නොවේ. ‘ජාතික පරාජ’ ලෙස සාමාන්‍යයෙන් තේරුම්ගන්නා සිදුවීම් ලෝකයේ ඕනෑම සමාජයක මහජන මතකයේ කොටසක් බවට පත්නොවේ. ඊනියා ‘ලැජ්ජා’ සහගත අවස්ථා බොහෝ විට මහජනතාව විසින් අමතක කර හෝ දැනුවත්ව මකා දමනු ලබන්නේ, වඩාත් පහසුවෙන් හා සතුටින් සැමරීමට හැකි දේ ප්‍රසිද්ධ මතකයට දරාගැනීම පහසු වන නිසාය. එනිසා, 15 වන ශතවර්ෂයේ සිදුවූ මේ චීන ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ දැඩි නිශ්ශබ්දතාවයක් මෙරට අතීතය පිළබඳ ජනප්‍රිය කතිකාව තුළ පැවතුන ද, එම සිද්ධිය පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් විස්තර එකල වාර්තාවලින් මෙන්ම පසු කාලීන විද්වතුන් වන එඩ්වඩ් ඩ්‍රයර්, ලුයිස් ලෙවාටෙස්, සෙනරත් පරණවිතාන සහ අන් අයගේ පොතපතින් පහසුවෙන් ලබාගත හැක. මෙම සියලු මූලාශ්‍රවලින් පුළුල් වශයෙන් ඉදිරිපත් කරන්නේ, ලංකාවේ පමණක් නොව, ලොව කලාප කිහිපයකම 15 වන සියවස තුළ සිදුවූ චීන නාවික ව්‍යාප්තියේ සමස්ත සන්දර්භය සහ දේශපාලනය පිළිබඳ අගනා විස්තරයක් බව පැහැදිලිය. මෙම අතීත සිදුවීම රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, මිලිටරි හා වාණිජමය අවශ්‍යතා සමග සමීපව බැඳී ඇති ආකාරය දෙස බලන විට, මෙම සිදුවීම පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබාගන්නේ නම්, එම දැනුම වර්තමානයට ද බෙහෙවින් වැදගත් වන බව මගේ විශ්වාශයයි.
සෙන්ග් හේ සහ ‘මින්ග් නිධාන චාරිකා‘
මෑත කාලයේදී මා කියවන ලද මුලාශ්‍රවලින් මට මතක් කර දුන්නේ, දේශීය වශයෙන් අමතක කර දමා ඇති මේ කතාවේ ප්‍රධාන චරිතය සෙන්ග් හේ (Zeng He) වූ බවයි. ඇතැම් විට ඔහු චෙං හෝ ලෙස ද හැඳින්වේ. ඔහු සුප්‍රසිද්ධ චීන නාවික හමුදා අද්මිරාල්වරයෙකි. දැනට ශේෂව පවත්නා වාර්තාවලට අනුව, සෙන්ග් හේ සහ ඔහුගේ බලඇණිය ලංකා මුහුදට පැමිණියේ මින්ග් රාජ සභාව විසින් ‘නිධාන චාරිකා’ (Ming Treasure Voyages) නමින් හැඳින්වූ, 15 වන සියවසේ ක්‍රියාත්මක වූ නාවික ව්‍යාප්ති ව්‍යාපෘතියේ කොටසක් වශයෙනි. මෙම නාවික ව්‍යාපෘතිය යටතේ මුහුදු චාරිකා හතක් 1405 සහ 1433 අතර සිදු විය. මෙය මින්ග් රාජවංශයේ යොන්ග්ලේ අධිරාජ්‍යයාගේ සංකල්පයකි. 1403 දී මෙම නාවික බලඇණිය පිහිටුවීම ආරම්භ කළේ මින්ග් රාජසභාව විසිනි. ඒ, මින්ග් රාජවංශය වෙනුවෙන් සහ විශේෂයෙන් යොන්ග්ලේ අධිරාජයාගේ අවශ්‍යතාව මත චීනයේ මිලිටරි, දේශපාලන හා වාණිජ අධිකාරිය පුළුල් භූගෝලීය ප්‍රදේශයක් හා සමුදුරු සීමාවලට ඔබ්බෙන් ව්‍යාප්ත කිරීම සඳහාය. මේ සඳහා විශාල නාවික බලඇණියක් හා දහස් සංඛ්‍යාත පිරිස් බලයක් සහ සම්පත් යොදා ගන්නා ලදී. ‘මින්ග් නිධාන චාරිකා’ හතේ ප්‍රධාන අභිප්‍රාය වූයේ ආසියාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල, මැදපෙරදිග ඇතැම් ප්‍රදේශවල සහ නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ මොගඩිෂු සහ මොම්බාසා වැනි ස්ථානවල චීන අභිප්‍රායන්ට පාක්ෂික දේශීය දේශපාලනික සහචරයින් සොයා ගැනීම, අවශ්‍ය නම් ඇතැම් ස්ථාන පූර්ණ වශයෙන් නතුකරගැනීම සහ චීන බල ක්ෂේත්‍ර (spheres of influence) ස්ථාපනය කිරීමයි.
1911 දී ගාල්ලෙන් සොයාගත් චීන, පර්සියානු සහ දෙමළ භාෂාවලින් ලියවුන ත්‍රිභාෂා සෙල්ලිපිය විසින් පෙන්නුම් කරන දේශපාලනය අපට තේරුම් ගත හැක්කේ මෙම සන්දර්භය තුළ ය. සෙන්ග් හේ ශ්‍රී පාදයට, දෙවිනුවර විෂ්ණු දේවාලයට සහ මුස්ලිම් පල්ලියකට (බොහෝ විට ගාල්ලේ පිහිටා තිබූ) ලබාදුන් දීමනා පිළබඳව මේ සෙල්ලිපිය විස්තරාත්මකව තොරතුරු ඉදිරිපත් කර ඇත. මෙය එකල දිවයිනේ ජීවත් වූ විශාල හා බලවත් ප්‍රජාවන්ගේ සමාජ-දේශපාලනික සංවේදීතාවන්ට ආයාචනා කිරීමේ සියුම් නමුත් පැහැදිලි රාජ්‍යතාන්ත්‍රික මැදිහත්වීමක් බව තේරුම්ගත යුතුය. ලොව නොයෙකුත් ස්ථානවල මෙවැනි සියලු මැදිහත්වීම් සිදු කරන ලද්දේ චීන නාවික යාත්‍රා සඳහා සමුද්‍රීය මාර්ගවල ආරක්ෂාව සහ ස්ථාවරභාවය සහතික කිරීම සඳහාය.
අවාසනාවකට මෙන්, මෙම මහා පරිමාණ ගෝලීය ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී අලකේශ්වර චීන ව්‍යාප්තිවාදීන්ට ගැටළුවක් බවට පත්විය. ඊට හේතුව ඔහු මේ සමුද්‍ර චාරිකාවල සමස්ත හා පුළුල් න්‍යාය පත්‍රය හා දේශපාලනය වටහා නොගෙන, ඒවා දෙස හුදෙක් ඔහුගේ ආසන්නතම ප්‍රාදේශීය දේශපාලන තත්වයන් ඔස්සේ පමණක් බැලීම නිසාය. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස ඔහු ලංකාවේ චීන අභිප්‍රායන්ට සතුරු විය. ඔහුගේ විරෝධය වඩාත් පැහැදිලිව එල්ල වූයේ ලංකාවේ සහ ඒ අවට සමුද්‍රික ප්‍රදේශයේ චීන වෙළඳාම පුළුල් කිරීමේ උත්සාහයන්ට එරෙහිවය. චීන වෙළඳාම දිගු කලක් තිස්සේ ලංකා ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන සාධකයක් වූ බව ඉතිහාසමය වශයෙන් පැහැදිළි කරුණකි. මහාචාර්ය සුදර්ශන් සෙනෙවිරත්න මට මෑතකදී මතක් කර දුන් පරිදි, පැරණි යාපහුව රාජධානිය ආශ්‍රිතව කළ කැණීම්වලින් සොයාගත් විශාලතම විදේශීය කාසි එකතුව චීන සම්භවයක් සහිත කාසි බවයි. ලංකාවේ බටහිර වෙරළ තීරය මධ්‍යම කඳුකරයේ කුළුබඩු හා මැණික් නිෂ්පාදානය කළ ප්‍රදේශ සමඟ සම්බන්ධ කරන ප්‍රධාන වෙළඳ මාර්ගය මධ්‍යයේ යාපහුව පිහිටා තිබීම අහම්බයක් නොවේ. මෙම සන්දර්භය තුළ, අලකේශ්වර ලාංකේය මුහුදු ප්‍රදේශයේ සැරිසැරූ හා නවතා තිබූ සෙන්ග් හේ ගේ නාවික බලඇණියට එරෙහිව සාමානයයෙන් ‘මුහුදු කොල්ලකෑම්’ ලෙස විස්තර කෙරෙන ප්‍රහාර ගණනාවක් එල්ල කරන ලදී. නමුත් මෙය සිදු කිරීම සඳහා, මන්නාරමේ සිට ගාල්ල දක්වා වූ ප්‍රදේශයේ සිටි දේශීය ‘සමුද්‍රීය බලවතුන්ගේ’ සහාය අලකේශ්වර විසින් ලබාගන්නට ඇත. ඔවුන් බොහෝ දෙනා මුස්ලිම් වෙළෙඳ අධිපතීන් විය. ඔවුන්ගේ සහාය අලකේශ්වරට ලැබෙන්නට ඇත්තේ චීන වෙළඳ ව්‍යාප්තිය නිසා ඔවුන්ගේ ලාභයට එය නිශේධනීය ලෙස බලපාන්නට ඇති බැවිනි. මේ සියල්ල සිදු වූයේ 1405 පළමු මින්ග් නිධාන චාරිකා සන්ධර්භය තුළය. මෙම දේශීය එදිරිවාදිකම්වල ප්‍රතිපලයක් ලෙස සෙන්ග් හේ ලංකාවේ මුහුදු සීමාවෙන් ඉවත්වීමට උපායමාර්ගික තීරණයක් ගත්තේය. නමුත් පසු සිදුවීම් වලින් පෙනී යන පරිදි, අලකේශ්වරගේ ඊනියා අනාචාරශීලීභාවය හා තමාට කරන ලදැයි විශ්වාස කළ අපහාස ඔහු කිසි ලෙසකින්වත් අමතක කළේ නැත.
සෙන් හේ ගේ පළිගැනීම
චීන ජාතිකයින්ගේ පළිගැනීම සිදුවූයේ තුන්වන මින්ග් නිධාන චාරිකාවේ කොටසක් ලෙස ය. ලංකාවට පැමිණීමෙන් පසු මෙම මුහුදු ගමනේ ප්‍රධාන අරමුණ වූයේ අලකේශ්වර හමුදාමය වශයෙන් පරාජය කිරීමයි. 1410 හෝ 1411 දී අලකේශ්වර සමග මෙම ගැටුම සිදුවිය. සෙන් හේ සහ ඔහුගේ හමුදා කෝට්ටේ නගරයට පහර දී අලකේශ්වර, ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයින් සහ ඔහුට සමීප ප්‍රධාන දේශපාලන නායකයින් සිරභාරයට ගත්හ. පසුව, ඔවුන් සිරකරුවන් ලෙස චීනයට ගෙන යන ලදී. 1515 දී යැං රොං විසින් ලියන ලද යැං වෙන්මින් ගොං ජි (නැතහොත්, යැං රොංගේ එකතු කරන ලද ලියවිලි – The collected Works of Yang Rong) යන කෘතිය ඔස්සේ කෝට්ටේ සටන සහ එහි ප්‍රතිපල පහත දැක්වෙන, බෙහෙවින් අපකීර්තිමත් වචනවලින් විස්තර කරනුයේ දේශීය ජනයා “විනාශකාරී කෘමින්” සහ “නොවැදගත් පණුවන්” ලෙස විදහා දක්වමිනි:
“කෙලින්ම, උන්ගේ ගුහාවන් සහ සැඟව සිටි ස්ථාන අපි විනාශ කර, උන්ගේ මුළු රටම වහල්භාවයට පත් කර, අපේ අගනුවරට උන්ගේ කාන්තාවන්, දරුවන්, පවුල් සහ සේවකයින්ද රැගෙන ආවෙමු. අප උන් කිසිවෙකුවත් උන්ගේ රටේ ඉතිරි නොකළෙමු. විනාශකාරී කෘමින් වන් වූ උන් එක ආක්‍රමණයකින්ම යටත් කළේ, ධාන්‍යවලින් දහයියා ගසා දමා ඉවත් කරන අයුරෙනි. බියෙන් වෙව්ලමින්, දස දහස් වාරයක් මැරීමට සුදුසු මෙම නොවැදගත් පණුවන් ස්වර්ගයේ දඩුවම් ලැබීමට ද නුසුදුසු විය.”
සෙන්ග් හේ ගේ ලංකා ආක්‍රමණය සහ එවකට දිවයිනේ සිටි ප්‍රබලතම නායකයෙකු පැහැර ගැනීම සමකාලීන මිලිටරි ලේඛකයින් ‘ශල්‍යකර්මීය ආක්‍රමණයක්’ (surgical strike) ලෙස හඳුන්වන යුද ක්‍රියාන්විතයන්ට බෙහෙවින් සමීප වේ. එනම්, ඉතා නිශ්චිත අරමුණක් සාක්ෂාත් කරගැනීම සඳහා කෙටි කාලයක් තුළ ක්‍රියාත්මක කරන අතිශය උපායමාර්ගික නිරවද්‍යතාවයෙන් යුත් ප්‍රහාරයකි. වඩාත් වැදගත් වන්නේ, මෙම ප්‍රහාරය සිදු වූයේ විශාල සාගර ප්‍රදේශ හරහා බල ප්‍රක්ෂේපණය භාවිත කරමින් පුළුල් සමාජ-දේශපාලන සන්දර්භයක් තුළ වීමය. සමකාලීන විද්වතුන් මෙවන් බල ප්‍රක්ෂේපණ ‘ප්‍රහාරක බෝට්ටු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකත්වය’ (gun-boat diplomacy) ලෙස ඇතැම්වි විට ස්තර කරති. සෙන්ග් හේ ගේ මෙහෙයුම යුදමය වශයෙන් කෙතරම් සාර්ථක වුවත්, සැලකිය යුතු දේශීය සහයෝගයක් නොමැතිව මෙම ප්‍රහාරය මෙතරම් පහසුවෙන් හා සුමටව සිදුවනු ඇතැයි සිතිය නොහැක. මෙවන් දේශීය උදව් උපකාර පිළබඳ කිසිම සඳහනක් සමකාලීන චීන වාර්තාවල දැකගත නොහැක. එහෙත් මෙය පැහැදිලිවම එකල බෙහෙවින් බලවත් ව සිටි අලකේශ්වර පවුල තුළම සැලකිය යුතු දේශපාලන කැලඹීමක් ඇති කළ කාලයකි. එමෙන්ම, මේ කාලයේ අනාගතයේදී කෝට්ටේ රාජධානියේ බලය ලබා ගැනීම සඳහා අන් නොයෙකුත් දේශපාලන නායකයින් බල අරගලයක දී සිටි යුගයක් ද විය. මේ අතර, අලකෙශ්වරගෙන් පසුව කෝට්ටේ රාජ්‍යත්වය හිමිකර ගත් හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ පවුලේ සාමාජිකයින් ද ඇතුළු ව අනෙකුත් ප්‍රබල දේශපාලන ක්‍රියාකාරීන් සිටි බව අප මතක තබා ගත යුතුය.
1411 දී සෙන්ග් හේ තම ලාංකේය සිරකරුවන් මින්ග් අධිරාජයා වූ යොන්ගලේ වෙත ගෙන ගිය අතර, පසුව යොන්ගලේ අධිරාජයා අලකේශ්වරට සමාව දී ඔහුව නැවත කෝට්ටේ වෙත ගෙනයන්නට විදිවිධාන සැලසුවේය. මෙම සමාව යැං රොං විසින් පහත සඳහන් වචනවලින් විස්තර කර ඇත:
“මේ අනුව අපගේ මහේශාක්‍ය අධිරාජයා ඔවුන්ගේ ජීවිත බේරා ගත්තේය. ඔවුන් බැගෑපත්ව, කෙඳිරිගාමින්, අපගේ මින්ග් අධිරාජයාගේ ගුණ ගයන්නට වූහ.”
නමුත් මෙම පරාජය මගින් අලකේශ්වරගේ සහ ඔහුගේ විස්තෘත පවුලේ දේශපාලන කීර්තිය හා බලය සදහටම නැති කරන ලදී. අලකේශ්වරගේ පරාජයේ ප්‍රතිපලයක් ලෙස හයවන පරාක්‍රමබාහු රජතුමා කෝට්ටේ රාජධානියේ සිංහාසනයට පත්විය. 15 වන සියවසේ සිදු වූ සෙන්ග් හේ ගේ මෙම ප්‍රහාරය හුදෙක් ප්‍රාදේශීය නායකයෙකුගෙන් සිදු වූ ඊනියා අපහාසයකට කළ පළිගැනීමට වඩා වැඩි යමක් බව අප තේරුම්ගත යුතුය. එය එකළ කෝට්ටේ රාජධානියේ පැවති පාලන තන්ත්‍රයේ වෙනසක් ඇති කිරීම සඳහා සහ චීනයේ අභිප්‍රායයන්ට වඩා පක්ෂපාත පාලකයෙකු ලංකාව තුළ ස්ථාපනය කිරීමේ පුළුල් සැලැස්මේ කොටසකි. සෙනරත් පරණවිතාන සහ සී. ඩබ්ලිව්. නිකලස් විසින් රචිත A Concise History of Ceylon: From the Earliest Times to the Arrival of the Portuguese (ලංකාව පිළබඳ කෙටි ඉතිහාසයක්: මුල්ම කාලයේ සිට පෘතුගීසීන් ගේ පැමිණීම දක්වා, 1961) යන කෘතියෙන්, ඔවුන් පරිශීලනය කළ චීන වාර්ථා ඇසුරින් පෙන්වා දෙන්නේ, හයවන පරාක්‍රම බාහු රජතුමා එවකට මින්ග් රාජ සභාවේ සිටි සිංහල රාජ්‍යතාන්ත්‍රිකයින් විසින් තෝරාගැනීමෙන් පසුව, යොන්ගලේ අධිරාජයා විසින් කෝට්ටේ රජු ලෙස නම් කර, සෙන් හේ විසින් තමන් සතුව තිබූ යුද හා නාවික බලය යොදවා ස්ථාපනය කළ බවයි. මෙලෙසින් බලන විට, හයවන පරාක්‍රමබාහු රජතුමාගේ බලය තහවුරු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය වර්තමානයේදී නම් හදුන්වනු ඇත්තේ ‘විදේශ මැදිහත්වීමක්’ ලෙසය. ඒ කෙසේ වුවද, ඔහු ලංකාවේ අවසාන ‘ශ්‍රේෂ්ට රජු’ (great king) බවට පත්වූ බව අවිවාදිතය. ඔහුගේ පාලනය යටතේ සමස්ත දිවයිනම දේශපාලනිකව ‘එක්සේසත්’ කළ අතර, එනිසාම දිවයිනට දේශපාලන ස්ථාවරත්වයක් ද ලැබුණි. මේ කාලයේ සැලකිය යුතු සංස්කෘතික පුනර්ජීවනයක් ද දැකගත හැකි වූ බව ඉතිහාසය විසින් අපට පෙන්වා දී ඇත. නමුත් මා මෙතෙක් විස්තර කර ඇති කරුණු හා සම්බන්ධයෙන් වඩාත් වැදගත් වන්නේ, හයවන පරාක්‍රම බාහු රජතුමා චීන ජාතිකයන් සමඟ දේශපාලන සන්ධානයක් ඇතිකර ගැනීමයි. එමඟින් මින්ග් නිධාන චාරිකා වැනි පුළුල් දේශපාලන ව්‍යාපෘතිවලට දේශීය සාගරික ප්‍රදේශ වෙත පහසුවෙන් ප්‍රවේශ වීමේ අවකාශය ලැබුණු අතර, කලාපීය වශයෙන් අවශ්‍ය වූ දේශපාලන සහයෝගය ද මින්ග් රාජ සභාවට ලැබුණි. නමුත් අපේ ඉතිහාසයට බෙහෙවින් වැදගත් වියයුතු මෙම වැදගත් කථාංගය ලංකාව තුළ මුළුමනින්ම පාහේ අමතක වී ගොස් ඇත. එමෙන්ම, මේ අමතකවීම හුදු ජනප්‍රිය කතිකාව තුළ පමණක් සිදු වූ දෙයක් නොව, එය විධිමත් ඉතිහාසකරණ කතිකාව තුළ ද එලෙසින්ම සිදු වී ඇති බව පෙනේ.
අතීතයෙන් ලැබෙන සංඥා
මා මුලින්ම පැවසූ පරිදි, මෙය 1980 දශකයේ මුල් භාගයේ දී බෙහෙවින් විචක්ෂණශීලී ගුරුවරයෙකු විසින් මට සහ මගේ පන්තියේ සිටි අන්‍යයන්ටද කියන ලද කතාවකි. එමෙන්ම, එය හුදු කතාවක් පමනක් නොව, ඓතිහාසික තොරතුරු මගින් සනාථකළ හැකි සිදුවීමකි. දශක තුනකට පමණ පසු එය මගේ මතකයට ආවේ හුදෙක් එය අපට බොහෝ දුරට අමතක වී ගොස් ඇති කාලයක සිදු වූ කුතුහලය දනවන කතාවක් නිසා පමණක් නොවේ. එමෙන්ම, එය මගේ මතකයට නැගුනේ අද අප රටේ හොඳින් පොත්පත් කියවන හා විචක්ෂණශීලී පාසල් ගුරුවරුන් හෝ විද්වතුන් පවා පහසුවෙන් සොයාගත නොහැකි නිසා ඇති වූ අතීතකාමී හැඟීම නිසා පමණක් ද නොවේ. ඊට හේතුව, මේ සියල්ලටම අමතරව, මේ ඉපැරණි කතාව එම සිද්ද්ධිය සිදු වූ කාලයේ දේශපාලනය පිළබඳව මෙන්ම වර්තමාන දේශපාලනය පිළිබඳව ද බොහෝ දේ අපට කියාදෙන නිසාය. අද දින, 15 වන සියවසේ සිදු වූ මෙම ඓතිහාසික සිදුවීම පිළබඳව කියවන විට, සමකාලීන යුගයේ බලවත් ජාතීන් ලෝකයේ විවිධ ප්‍රදේශවල මේ හා බෙහෙවින් සමාන ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදෙන අයුරු මගේ සිහියට නැගේ. මෙවැනි බලවතුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම්වලට නතුවන බොහෝ රටවල් පිහිටා තිබෙන්නේ, ශ්‍රී ලංකාව ද ඇතුළත් වන ‘ගෝලීය වශෙයන් දක්ෂිණ ප්‍රදේශවල’ (Global South) බව ද පැහැදිලිය.
කෙසේ වුවද, අතීතයේ සිට වර්තමානයට ලැබෙන සංඥා නිවැරදිව කියවීමට අපට හැකියාව තිබුනේ ද සහ එමගින් අපගේ වර්තමානය නැවත සකස් කරගැනීමේ බුද්ධිය අපට තිබුනේ ද යන්න අපට නුදුරු අනාගතයේදී පෙන්වා දෙනු ඇත.
